Waaraan ontleent geld eigenlijk zijn waarde?

'Plastic, metaal en papier zijn als materiaal maar weinig waard. Hoezo werkt het systeem van geld dan toch zo ongelooflijk goed?

Als jij in de kroeg acht bier bestelt kost dat je geld, waarschijnlijk een eurootje of twintig. De barman of -vrouw tapt je biertjes, jij krijgt acht schuimende glazen voor je neus. Je overhandigt een twintigje dat de barman in de kassa stopt, deelt het bier uit, en iedereen is blij. Maar wat als jij acht bier bestelt, en de kastelein accepteert je twintigje niet? Wat een rare kwibus, denk je waarschijnlijk, ik probeer het hiernaast wel. En als die kroeg je geld ook niet wil hebben, wat dan? Als ze zeggen dat je niet moet denken dat je hier voor een vodje papier gratis dronken kunt worden? Dan ga je waarschijnlijk twijfelen aan de waarde van je papiergeld.

Waarom geloven we eigenlijk dat een velletje papier echt iets waard is? Waarom vertrouwen we met z’n allen in metalen munten en plastic passen en bliepjes? En hoezo blijft dat systeem zo goed werken?'

 Floris Heukelom:

'Geld ontstond zo’n drie- tot vierduizend jaar voor Christus, samen met de handel. Het is vrij logisch. Stel: ik heb een koe en jij kan schoenen maken. Als jij dan toevallig tien paar schoenen op voorraad hebt terwijl ik van m’n koe af wil, dan kunnen we ruilen. Maar vaak heb jij maar twee paar schoenen, en daar kan ik m’n koe niet voor wegdoen. Daarom gingen mensen schuldbewijzen maken, waarop stond dat ik nog acht paar schoenen van je kreeg.

Dus geld is eigenlijk een schuldbewijs?  

Ja, in de basis wel. Geld is nooit ontstaan om het geld zelf te ruilen, het is ontstaan als middel om het probleem van uitruiling van goederen en schuld op te lossen. Met zo’n schuldbewijs had je de garantie dat je nog iets van iemand tegoed had. Zo’n schuldbewijs kon je ook ruilen tegen iets anders, bijvoorbeeld brood.

Maar hoeveel brood koop je voor een schoen? 

Brood is inderdaad van een andere waarde dan een schoen. Er werd daarom gezocht naar een gemeenschappelijke deler, iets wat te standaardiseren is, voor iedereen herkenbaar en als schuldbewijs kan gelden. Daarvoor werden al snel edelmetalen of schelpen gebruikt' .. 

- Geld werkt alleen op basis van vertrouwen:

'Als ik over een half jaar terugkom met mijn schuldbewijs om mijn laatste paar schoenen (dat ik nog kreeg voor die koe) op te halen, moet ik ervan uit kunnen gaan dat jij die schoenen levert. Als jij geen schoenen geeft en zegt dat het schuldbewijs niets waard is, dan gaat het fout'  .......... 

Bron en hele stukje.

De waarde van dingen bestaat slechts en uitsluitend op basis van fictieve toekenningen van hun waardes door mensen. En natuurlijk door een collectief geloof daarin. Zou niemand nog geloven dat geld op papier ook maar meer waarde had dan een hoop waardeloos papier, dan verviel het geld of beter de ganse waarde ervan.

Dit geldt ook voor andere zaken, neem bijvoorbeeld dat je de nachtwacht van Rembrand een afschuwelijk schilderij vindt, met al die edellieden en de vele tinten donker. Maar iemand die behoorlijk welvarend is heeft op een veiling 100 miljoen geboden voor de nachtwacht. Het schilderij krijgt daardoor een enorme waarde. Wanneer diersoorten op de uitsterflijst staan, en dit een ander macaber voorbeeld, krijgen juist de laatste dieren van een soort een enorme (stropers)waarde. Daardoor wordt het extreem moeilijk deze dieren nog te behoeden voor uitroeiing. Kortom, het zijn altijd de mensen zelf die alle waardes van dingen bepalen in het bestaan.

Wanneer geld morgen niks meer waard zou zijn, konden de miljardairs van de wereld hun 'golfstokken opruimen'.............. 

* Waarom je geld niet bestaat.