'Van nieuwe natuur wordt sinds het eind van de twintigste eeuw in Nederland en België gesproken wanneer door de mens geëxploiteerd gebied wordt herbestemd voor een natuurlijke ontwikkeling. Vaak wordt dit proces aangeduid als het 'teruggeven' van grond aan de natuur. Natuur ontstaat vanzelf als in een bepaald gebied van verder menselijk ingrijpen wordt afgezien, vaak zal dit echter niet de door de mens gewenste 'nieuwe natuur' zijn. Met de term wordt vooral aangelegd en volgens een bepaald natuurbeeld beheerd nieuw natuurgebied bedoeld.'Vertaling hiervan, vóór het menselijk ingrijpen was er dus sprake van "oude" natuur, je zou het ook oorspronkelijke natuur kunnen noemen, (toegegeven, hoe oorspronkelijk is natuur, en hoeveel is er aangelegd?)
Ná allerlei menselijk ingrijpen door vergaande afgravingen onder andere, of door de aanleg van autosnelwegen, (raaswegen noem ik ze liever) , heeft men in eerste instantie flink inbreuk gepleegd op de natuur. Ná flinke inbreuk op de natuur, zal, als men de resterende natuur met rust laat, een 'herschepping' plaatsvinden. Dit noemt men nu dus nieuwe natuur.
Dat hoeft niet perse te zeggen dat men 'grond teruggeeft aan de natuur', grond is feitelijk heden ten dage een zeer belangrijk product, de hele verstedelijkte wereld van beton cement en steen is het resultaat van niets anders dan "grond". Grond is al zo ontzaglijk veel afgegraven en verscheept dat het - heel raar maar waar - zeldzaam begint te worden. (Daarover nog tamelijk recent een documentaire op het Duitse net.) Waarom geen woestijngrond? Volgens de documentairemakers is daar een belangrijke reden voor, woestijngrond blijkt namelijk niet geschikt voor de bewerking ervan.
In deze streek, Noord Limburg, zijn al jarenlang de afgraafbedrijven actief, ze geven de natuur geen grond terug, maar 'water'. Voor het bestand aan dieren is water, dat snapt iedereen wel, niet perse geschikt als leefbare gebieden. Her en der waar zulke afgravingen plaats vinden gebruikt men de term 'nieuwe natuur' om allerlei halve waarheden te melden. (Veelal op allerlei grote borden.) Dat er bij nieuwe natuur meer sprake is van een leefbare omgeving voor dieren is zulk een halve waarheid. Vaak leidt nieuwe natuur ook tot een eenzijdige natuur, de meeste van de oorspronkelijke bomen is weggekapt, overwegend groeien er dennen en soortgelijke bomen.
Zogenaamde nieuwe natuur wordt doortrokken door bijvoorbeeld autosnelwegen, en door vergaande ontgronding ontstaan ruime waterplassen, dat alles is van weinig voordeel voor een groot aantal dieren.
Meer dan fijne woorden over wat nieuwe natuur de moderne mensen gaat opleveren spreken plaatjes. Soms leidt een vergaande afgraving tot uitgebreide waterplassen, na het ontstaan van nieuwe natuur kunnen zulke waterplassen dusdanig met de natuur samensmelten, dat het er als geheel natuurlijk uitziet - en soms ook echt mooi. Ik heb zelf al een hoop van zulke plaatjes gemaakt, hieronder twee plaatjes :
Aan de grenskant met Noord Limburg kom je veel van zulke meertjes tegen, het ziet er inderdaad mooi uit, bijna alsof je ergens in het 'buitenland' bent. Maar niet alles wat mensen zomaar wegzagen en weggraven moet ook mooi zijn.
Het voor mij oude bos, omdat ik daar vlakbij mijn ouderlijk huis had, is een -tamelijk- nieuw project, voor het afgraafbedrijf, op borden zie je hoe het eruit gaat zien. Het bos grenst met Duitsland en was vroeger altijd een belangrijke grensafscheiding. Op borden zie je hoe men eigenlijk midden door het bos heen de grond wil afgraven, het gaat er 'zo' uitzien :
Reeds jaren geleden nam het 'ongeluk' toe voor de plaats zelf, omdat men ondanks protesten de autosnelwegen aanlegde A63 en de minstens zo in de natuur ingrijpende A64, om een verbinding met Duitsland. De A63 trekt een verwoestend spoor naast de zijkant van het wijde bos op de grens met Duitsland, terwijl de A64 de kleine plaats nog verder opdeelt en doorklieft. Als je geboren bent aldaar begrijp je pas hoe ingrijpend deze raaswegen zijn geweest voor de plaats zelf en al haar omringende natuur en landschappelijkheid.
Daarna besloot men dan maar het rijke bosgebied van binnenuit af te graven, oude bospaden lopen dood aan de snelweg en het geraas is niet meer weg te horen.
Eigenlijk is dit maar een voorbeeld. Ik kan me voorstellen dat het mensen weinig of niks zegt, behalve mensen die zich verbonden voelen of voelde met deze streek, omdat ze er net als ik zijn geboren. Maar je ziet hetzelfde beeld immers in heel Nederland.
Ooit, en dat is jaren geleden - had een man allerlei afgraafmachines in brand gestoken. Men had hem bij zijn activiteiten op film vastgelegd. Hij wilde de zogeheten "vooruitgang" dwarsbomen, en volgens het gerecht zou de man kampen met wanen, tot aan 'dubbelzien'. (Ach de leuke historie.)
De man woonde op een boerderij (hij was de zoon) te midden het veld, heden kijken ze, zoals zoveel huizen die ooit in het land stonden - aan tegen de autosnelweg en horen alleen nog het kabaal.
Hij moge dan dubbel hebben gezien maar hij had een heel scherpe blik wat de 'vooruitgang' aanging.
Nieuwe Natuur is zulk een magisch toverwoord, een belangrijk onderdeel van nieuwe natuur is feitelijk géén natuur, natuurlijk kun je uitgegraven waterpoelen natuur noemen - maar het zijn kunstmatige plassen. Men zegt wellicht altijd dat er toch natuur in overvloed is. Ondanks het vele grove geweld en de moderne vooruitgang..
Heden hebben mensen waarschijnlijk een iets ander beeld van natuur dan van oudsher, juist naarmate de samenleving drukker wordt en kabaal toeneemt, worden rustoorden meer belangrijk. De natuur wordt daarom actiever bezocht en ook meer aangelegd voor wandelaars - en fietsers. Vroeger waren bossen meer ontoegankelijk en dicht bebouwd. Heden wordt er meer gedacht aan toeristische trekpleisters. Ook voor de resterende dieren is een rustige weidse (kunstmatige) licht/loze omgeving belangrijk..
Geen opmerkingen:
Een reactie posten