Wie ben ik?

De filosofie achter wie ben ik stelt eigenlijk weinig voor. Bij de beknopte vraag "Wie ben ik" lijkt het op een aard kennismaking eerste soort: Ik ben een man/vrouw, ben zo en zo oud en doe dit of dat aan werkzaamheden beroep hobby's en ben wel of niet gehuwd. Dat zegt helemaal niks over niemand, behalve goed voor wat oppervlakkige gegevens, in de vullen bij een belastingkantoor en dergelijke.

Maar wanneer het een filosofische tint krijgt, wie (of wat) ben je dan als "ik" als persoon of zelf? Het antwoord daarop zou miljoenvoudig kunnen zijn. Stel je zou een essentie of kern hebben, hoe je dit ook voorstelt, zij het als het pakketje aan genen waarmee je bent geboren, wat erfelijke overnames, of je zou geloven dat je reeds een 'ziel' bezit of eerdere levens had. Je zou niet in dit land maar in om het even elk ander land zijn geboren. Reeds dit gegeven zou een vergaande invloed hebben gehad op die, die je nu bent.

Je moet je feitelijk afvragen, hoe "toevallig" gerelateerd je huidige soort van ik of ego is. Zou je uit een streng traditioneel christelijk of islamitisch gezin zijn geboren, zou de kans wellicht 99 procent zijn, dat je zelf een christelijke of islamitische achtergrond had. Je zou tevens kunnen zijn geboren uit een arm gezin of uit een weelderig gezin, noem de factoren op die je leven zouden hebben kunnen bepalen.

De omstandigheden waarin je bent geboren zouden ontelbaar kunnen zijn, je bent nu in deze omstandigheden en positie geboren waarin je bent terecht gekomen. Van daaruit is er vanaf je geboorte een enorme invloed geweest op je geest, op je emoties en je gehele ontwikkeling. Hoeveel "draai" je daar zelf aan hebt kunnen geven is nog maar de vraag. Vaak geloven mensen met tamelijke zekerheid dat zij het stuur van hun 'levensschip' volledig in handen hebben. Maar feitelijk had je het reeds vanaf je beginnende bewustwording niet of nauwelijks in handen.

Je zou dat deel van de wereld, waarin je toevalligerwijs bent geboren met zijn specifieke vorm van programmatie (samenlevingen en ouders en scholen en zoveel meer factoren programmeren je continue) je ik of zelf kunnen noemen, omdat je jezelf met dat alles automatisch hebt geïdentificeerd.
Daarnaast ontwikkel je wat vaardigheden en eigenheden, waarmee je jezelf identificeert, en daarnaast bepalen de velerlei omstandigheden en ontwikkelingen -waarin het leven je eerder 'loods' dan dat je daar zelf de volledige controle over had- je besef van 'zelf'.

Je zegt dus, dit ben "ik" maar dat wat je bent is een complexe samenloop van al het voorgaande samen, je bent door talloze indrukken en emoties heen gegaan, alles samen heeft je gevormd tot dat wat je bent. Het zou zelfs een onzinnige opgave zijn als je daadwerkelijk wilde nagaan, hoeveel controle je over dat alles hebt gehad.

Ik zou voor mezelf in elk geval eerder menen, "ik" is een complex samen-veroorzaakt en gekomen vorm van tamelijk zinloos toeval, afgezien van de vraag in hoeverre dit ik-bewustzijn een creatie is van samenlevingen en talloze indoctrinaties daarvan, overtuigingen religies materialisme en waardensystemen, en je doodgewoon in de pas loopt van reeds ontelbare voorgangers: in de pas van een bepaalde wereldgeest.
Bij de term 'ik'  of zelf, denk je meer aan iets dat origineel is, een daadwerkelijke vorm van eigenheid, maar een eigenheid heeft geen collectieve wortels. Veel mensen beroepen zich weliswaar op een bepaalde eigenheid, misschien herkent met iemand aan een zekere piepstem of een basstem, of omdat iemand prachtige kunstzinnige dingen doet, en meer dingen die iemand iets 'eigens' geven. Je zou nog kunnen toevoegen, er was maar één Mozart of één Einstein. (Zou Mozart met zijn muzikale geest in deze tijd zijn geboren, maakte hij misschien geweldige popmuziek.)

Maar bepaalde uniekheden bij personen maken niet dat personen geen onderdeel zijn van een specifieke vorm van samenleving - en tijdsperiode, als van denken en handelen. Je zou als mens, om hier even kort op door te gaan- natuurlijk over letterlijk alles kunnen nadenken. Maar als de specifieke samenleving waarin je verkeert dat allemaal al voor je heeft gedaan, ze hebben je laten weten wáárom je bestaat, wat de verschillende levensdoelen en zingevingen zijn, hoe het zit met ethiek waardes en morele kwesties en hoe het zit met een flinke dosis egoïsme enzovoort.  Waarom zou je er dan nog over nadenken?

Al met al zou je dus veronderstellen, dat mensen delen in een collectieve geest, elk met specifieke verschillen of eigenheden (die men torenhoog kan opblazen, om te menen dat men zich zo hard van anderen onderscheid) en dat ik of ego, wat toch iets veronderstelt van een absolute eigenheid, dus géén collectieve deelzaamheid - een fictie is.

Heden verneem je vooral onder spirituele websites en clubs, dat alles universeel is, de mensen zijn alle universeel verbonden en een, en dat idee geeft veel mensen een sterk gevoel van verbondenheid. Maar in deze gedachte of filosofie zit iets heel paradoxaals, universele verbondenheid krijgt iets van, iedereen is hetzelfde. Is het wel raadzaam dat op deze wereld iedereen hetzelfde moet zijn? (Eerder lijken dit de propagandawetten van dictators en soldatenoptochten.) Daadwerkelijke Eigenheid krijgt een specifieke betekenis, in de propagandawereld van "iedereen hetzelfde" / de grote universele broederschap.

Los van de vraag wat het ego maakt tot een eigenheid, is het ego zoals ik al optekende, eerder een toevalsproduct. Waarom helpt dit je?
Het helpt je om 'jezelf' , dat wat je bent, anders te benaderen, ik zou menen afstandelijker en vrijer, minder gedwongen, en meer met een 'glimlach'.

Zou je jezelf niet langer zo dik identificeren met al wat er in jezelf opborrelt aan bewustzijn, gedachten en emoties, heugenis/herinneringen, je eigen kommer en kwel, vervelende gevoelens, een hoop zelfidentificatie waar je te zwaar aan tilt, dan zou je bestaan lichter ervaren.
"Je/zelf" is niet meer dan één "visie" , één manier van zijn, één mogelijkheid, één ontwikkeling, één "som" , ofwel één kleuring.

Je had ieder en elke soort en vorm en mogelijkheid van een zogeheten zelf kunnen zijn in tal zo niet talloze andere omstandigheden, eigenlijk bestaat er geen "je" : ten diepste kun je alleen maar bewustzijn constateren, bewustzijn dat zich met niets meer identificeert.........