'Genadevolle structuren' / extra noten

Je zou de constatering die je doet, dat er in de wereld, in de levens van mensen, geen aantoonbaar bewijs is van enige genade, - het lijden is sterk en alomtegenwoordig - in het bijzondere kunnen omdraaien. Want bedenk eens, dat deze constatering, waardoor je blijk geeft dat je dit lijden ZIET, dat je gevoel hebt voor dit lijden, dat je dit lijden aantrekt, en dat het je raakt, omgekeerd een structuur is van diepste genade.
Er is in die betekenis al een mate van Genade voor nodig, waardoor de mens constateert, dat er wereldwijd lijden is, deze constatering gaat voorbij, aan onverschilligheid, aan koude ongevoeligheid, aan pure ego-gerichtheid.

Bij een bepaalde scene in een film kwam de zinsnede voorbij die ongeveer als volgt ging:  Stel eens, dat er helemaal geen nieuwsberichten waren, geen nieuwsbladen, dat niemand berichtte over de wereldgebeurtenissen, de ellende, het onrecht, de oorlogen, in welk voor type wereld zou de mens dán verkeren? In een type wereld waarin alles egaal is.

Een GENADEVOLLE structuur die het zwaarlijk aanvaardbaar vindt dat er geen genade schijnt te bestaan voor de armen en de lijdende, de hongerenden, mensen die kampen met zoveel noden, zij het lichamelijk of geestelijk, de maatschappij die zich 'verdrinkt' in alles wat maar een roest opwekt, dit op zichzelf is een diepe menselijke bewogenheid. Deze bewogenheid is niet onverschillig, laat het niet egaal, je zou het daarom een structuur van genade kunnen noemen.

Alleen als mens kan ik wat doen, maar stel dat je iemand in een diep water ziet vallen, en diegene kan niet zwemmen en is aan het verdrinken, het zou je niet bekommeren, zou je dan een moment hulp verrichten?
Het vreemde feit bestaat daarom daar in, dat er reeds een verandering optreedt in de gehele werking van wat je genade kunt noemen, genade is de werkzaamheid in de mens zelf, die constateert dat er niet alleen iets gebeurt, maar dat hij dit tegelijk kan benoemen (ervaren) als érg, als iets waarin moet worden ingegrepen indien mogelijk. Hoe zou je iets constateren als je niet een moreel wezen zou zijn, misschien verschillen mensen weliswaar in moreel gedrag, maar een moreel besef heeft iedereen.

De belangrijke en misschien wel meest ingrijpende verandering in de mens is, dat hij het lijden ziet en begrijpt, dit gaat nog vooraf aan welke handeling ook. De moderne samenlevingen lijken steeds meer verstoken van bewogenheid overigens, gebrek en gemis aan bewogenheid is de kern van wat je het kwaad kunt noemen.
Zonder bewogenheid mis je zelfs het waarnemen van het lijden, bewogenheid kan alleen bestaan bij medeleven, en medeleven is alleen mogelijk wanneer je jezelf kunt verplaatsen in een ander.

Het verplaatsen in een ander - zij het nu mens of dier - is een stukje mee-voelen wat een ander voelt, je betrekt het lijden van een ander terug op jezelf, je ervaart het 'zelf' eigenlijk, dat is de essentie van bewogenheid.
Dat is trouwens heel wat anders dan vals sentiment, en bewogenheid als een vorm van collectief plichtsbesef (wanneer bepaalde situaties oproepen tot bewogenheid, is het geen bewogenheid meer.) Wanneer je bewogen bent, ben je bewogen met alles......