Depressief door chronische ziekte

'De wisselwerking tussen lichaam en geest

"Mensen die chronisch ziek zijn, blijken ook vaker depressief te zijn. Zo kampt liefst een op de zes patiënten met diabetes ook met een depressie. Dat is twee keer zoveel als gemiddeld. Kun je depressief worden door ziekten? En kan je lichaam ook de geest helpen?

Het verband tussen depressie en ziekten zien we niet alleen bij diabetes. Ook bij hartpatiënten komen depressies driemaal zo vaak voor als gemiddeld bij de bevolking. En mensen met obesitas (ernstig overgewicht) hebben liefst 55 procent meer kans om depressief te worden.

Zo hebben depressieve diabetespatiënten een slechtere glucose-instelling, waardoor ze meer kans hebben op hart- en vaatziekten, nier- en oogproblemen dan patiënten die niet depressief zijn. Depressieve hartpatiënten hebben in het eerste jaar na een hartaanval twee keer zoveel kans op nieuwe hartproblemen. En gedotterde hartpatiënten die ook depressief zijn, hebben een 60 procent hogere kans om vroegtijdig te overlijden.

"Voor patiënten met een hartkwaal is depressie een net zo grote risicofactor als roken", zegt hoogleraar psychiatrische epidemiologie Brenda Penninx. Bij GGZ inGeest, een aan het Amsterdamse VU Medisch Centrum verbonden instelling voor geestelijke gezondheidszorg, doet ze al jaren onderzoek naar het verband tussen depressie en lichamelijke ziekten.

Dat onderzoek is niet alleen van belang voor mensen met lichamelijke ziekten, maar ook voor mensen met psychische aandoeningen. Want het omgekeerde gaat ook op: depressieve mensen hebben meer kans op hartkwalen, diabetes en obesitas. En als ze een van die kwalen hebben, gaan ze er eerder aan dood dan niet-depressieve mensen.

Wat is oorzaak, wat is gevolg, vroeg Penninx zich vaak af. Begint het met een depressie? Of andersom? De wetenschap is er nog niet uit.  Penninx: "Je moet het zien als een vicieuze cirkel: het lichaam grijpt in op de geest en andersom. Waar dat proces wordt aangezwengeld, is niet zo relevant. Het kan zowel psychisch als lichamelijk beginnen."

'Penninx' beschouwd stress als een levensgevaar, waardoor alles ontregeld raakt. Maar we leven immers in een gespannen wereld met dagelijkse stress, van drukte en verkeer en veel zaken waar mensen zich over opwinden of druk om maken. Het lichaam zou teveel stresshormonen en afweerstoffen aanmaken:

"Het lichaam is prima afgestemd op korte perioden van spanning. Dan werken deze stofjes optimaal. Penninx: "Maar op de lange termijn kunnen ze de stofwisseling, de bloeddruk en de energiehuishouding ontregelen. Dat kan leiden tot hart- en vaatziekten, obesitas of diabetes."

Er kan meer misgaan als we lang onder psychische druk staan. Het lichaam raakt erdoor uitgeput en lichaamscellen sterven eerder af. We verouderen kortom sneller. Brenda Penninx: "Dit zou kunnen verklaren waarom depressieve mensen eerder last krijgen van ouderdomsziekten en eerder overlijden dan niet-depressieve mensen."

Een positieve uitwerking op dit alles zou beweging zijn. Laatste is niet zo verbazingwekkend..

"Penninx vindt dat artsen meer oog moeten hebben voor de manier waarop lichaam en geest op elkaar inwerken. "Veel medisch specialisten zijn niet gespitst op psychische klachten", zegt ze. "Ze beseffen onvoldoende dat hun behandeling veel effectiever kan zijn door naar het totale plaatje te kijken."

Bron en hele tekst.

Ik vermoed dat dit nog een beetje in de 'taboesfeer' zit, het effect van het lichaam op de geest en idem dito, de geest op het lichaam. Wel zou ik niet teveel waarde hechten aan cijfers. Als mensen leven we in ontzaglijk veel stress en deels of grootdeels brengt dit het modernistische leven met zich mee. Desondanks blijkt het toch dat mensen ouder worden algemeen. 

Bestaan is altijd een stressfactor geweest, vanaf het oerbestaan was het een strijd om het leven en overleven. Het lichaam kan ontzaglijk veel stress aan, dat je met stress niet oud kunt worden is niet afdoende bewezen, naast oud worden is levenskwaliteit overigens van meer belang dan alleen óud worden..