'De EO en haar pyrrhusoverwinning'

Een stukje van Taede Smedes :

"Volgens NRC Handelsblad en andere media heeft de EO het bij de NPO gedaan gekregen dat er minder in het budget voor levensbeschouwing gesneden gaat worden dan oorspronkelijk de bedoeling was. Ik zag al op Facebook dat dit door velen – met name ‘reli-professionals’ en gelovigen – als iets zeer positiefs wordt gezien. Het wordt zelfs een beetje gezien als een overwinning: de EO heeft de NPO de meerwaarde van levensbeschouwelijke programma’s laten zien. Volgens NRC beweert de EO dat programma’s als De kist, Adieu God, Ik mis je en De verandering vooral door niet-kerkelijken en niet-gelovigen bekeken worden.

Tenenkrommend

Ik kan me dat laatste amper voorstellen. Eerlijk gezegd vind ik – misschien op Adieu God na – al deze programma’s tamelijk tenenkrommend. Ik zou er geen bezwaar tegen hebben als die programma’s zouden verdwijnen. Want hoe je het ook wendt of keert, wie naar deze EO-programma’s kijkt, kan toch de bekeringsdrang die eronder zit amper ontgaan. In het Nederlands Dagblad werd dit zelfs openlijk erkend: de EO heeft van oudsher een ‘missionaire’ doelstelling en koestert die ook. De oude evangelicale wortels van de EO blijven nog altijd aanwezig.

Vandaar dat ik ook wat ambivalent ben over de ‘overwinning’ van de EO op de oorspronkelijke NPO-plannen. Ook ik vind dat de NPO meer geld beschikbaar moet stellen aan levensbeschouwelijke programma’s. Maar dat is wat mij betreft heel breed en zou niet beperkt moeten worden tot christelijke programma’s. Levensbeschouwing wordt nu gereduceerd tot ‘geloof’, ‘godsdienst’ of zelfs ‘christendom’. Maar voor mij is levensbeschouwing breder.

Een visie op het hele bestaan

Levensbeschouwing heeft te maken met alle uitingen van mensen die een visie op het goede leven impliceren. Levensbeschouwing heeft te maken met een visie op het hele bestaan. Levensbeschouwing is niet een soort hobby of liefhebberij, maar is iets dat het hele bestaan van de mens doortrekt, dat dus raakt aan of – met Paul Tillich gedacht – aanwezig is in alle activiteiten die de mens onderneemt. Het is niet alleen aanwezig binnen kerkmuren of tijdens gesprekken over God, maar het is net zo goed aanwezig in wetenschap, literatuur, filosofie, sport – noem maar op. Als het gaat om drijfveren van mensen, om datgene wat hen ten diepste drijft, dan gaat het om levensbeschouwing." .. 

Bron en hele tekst.

Levensbeschouwing en tv gaan mijns inziens niet samen, gezien het zeer oppervlakkige gehalte van tv totaal. Ik bekijk wel elke dag levensbeschouwelijke thema's op Internet, dit is wel het meest geschikte medium als je echt naar zingevingen zoekt. Los hiervan.

Ik ben je volledig eens met Taede Smedes dat levensbeschouwing het totale gebied van het bestaan betrekt, maar ik begrijp eerlijk gezegd niet wat de levensbeschouwelijke inhoud is van bijvoorbeeld voetbal-praatprogramma's, of een gesprek van laten we zeggen over het vissen bij een beek. Ik vind deze 'voetbalgesprekken' zo ongelofelijk oninteressant dat ik niet weet hoe snel het weg te zappen. Wat kunnen mensen toch een mateloze eindeloze nonsens bij elkaar 'ouwehoeren'. Wanneer je dan zegt dat alles wat mensen doen of beweegt levensbeschouwelijk is, lijkt me dat nonsens.

Dat de EO 'zieltjes' wil winnen klopt, een kleine uitzondering was het programma Adieu God, maar elke reclamespot op tv wil ook iets van je, iedereen wil namelijk iets van je, de commerciële tv is volledig geprogrammeerd op het feit van "jouw" proberen voor zich, dat wil ook zeggen, voor hun product, te winnen. De dames van Astro tv willen je overtuigen van hún gave.

Een andere opmerking van Smedes die niet helemaal klopt is dat religie enkel een hobby is, voor veel mensen is religie een leefmanier, een beleving, dat is toch ietwat meer dan vissen als hobby.

Levensbeschouwing moet echter niet in handen zijn van sektarische religieuze bewegingen, het moet de complete humane filosofie aangaan, en de vele andere en alternatieve richtingen in het denken. Men zou de EO zoals Smedes het zegt inderdaad beter naast andere programma's kunnen zetten aangaande het Hindoeïsme en Boeddhisme bv.

Maar voor echte levensbeschouwing moet je, nogmaals, niet op tv zijn. De tv is mateloos en eindeloos oppervlakkig tot aan compleet nietszeggend.
Ieder mens heeft trouwens een "eigen gevoel" voor levensbeschouwing. Ik weet met zekerheid dat ik een compleet ander gevoel heb voor levensbeschouwing dan bv. Smedes.

Ik heb levensbeschouwing altijd al ervaren (reeds op jonge leeftijd) als iets universeels. Ik had daarom ooit een zeer uitgebreide verzameling boeken die soms haaks op elkaar filosofeerde, ik had nooit moeite met de universaliteit van religieuze en filosofische stromingen. Zodra een levensbeschouwing benauwend werkt door een bekrompen instelling haak ik af. Bestaan zelf is de filosofie van het leven..