"Aangezien de natuur eerder een gecompliceerde machine is dan een bezielde kracht of een volmaakte geest, menen de naturalisten dat de natuur de mens op ‘machinale’ wijze heeft geproduceerd en dat alle bestanddelen van de natuur als de onderdelen van een klok zijn. In het natuurlijke bestel passen alle raderen, gewichten, opwindveren en tandwielen naadloos bij elkaar.
In het naturalistische wereldbeeld is er geen sprake van ‘opzet’ (intentionaliteit). De natuur is in alle opzichten een machine die niet zelf denkt en die niets wil. Hier kun je nu goed aan zien dat de naturalist een typisch ouderwets, newtoniaans beeld van machines heeft gebruikt om zijn visie te verduidelijken. We weten tegenwoordig dat machines óók intelligent kunnen zijn en we geloven inmiddels dat het niet ondenkbaar is dat een machine een eigen wil kan hebben. Slimme machines kunnen ook ‘intenties’ hebben en hun ‘plannen’ zullen -net als onze plannen- op de toekomst gericht zijn.Hij vervolgt:
Waarom zouden we niet geloven dat de natuur een volmaakt intelligente machine is in plaats van een domme klok of een puffende stoommachine? Of, nog beter, waarom zouden we ons de natuur niet voorstellen als ‘de volmaakte intelligentie in abstracto’?"Het machinevergelijk gaat, in elk geval, mank op de voorloper van de mechanische wereld, of beter gezegd, de opwindklok of de horloge hebben niet zichzelf bedacht. De computer heeft niet zichzelf uitgevonden. Om te stellen dat we een nieuw wereldbeeld nodig hebben, waarbij heelal en bestaan niet meer worden gezien als blinde natuurkrachten en zichzelf ontwikkelde (biologische) machines, maar als 'dingen die kennis opdoen, die weten, die hun eigen mechaniek begrijpen', verzin je iets wat gewoonweg niet klopt.
Dat machines kunnen "denken", kunnen rekenen, informatie kunnen opdoen en verzamelen en combineren, hebben zij niet zichzelf aangeleerd. Machines zijn ontworpen door DENKENDE mensen, niet door zichzelf. Een puzzel legt niet zichzelf. Een puzzel wordt gelegd. Om nu te menen dat het naturalistisch wereldbeeld een nieuw concept/idee moet aannemen, van een zichzelf gelegde puzzel, maar niet uit blind en dom toeval, doch uit kennis, uit notie, alsof de natuur zou weten wat ze deed en doet, in plaats van geprogrammeerde wetten en principes te volgen - geef je de natuur mijns inziens intelligente eigenschappen of antropomorfische eigenschappen (mensachtig.)
Het machinevergelijk van Wider Utsjoch gaat eigenlijk al mis bij de biologische voortplanting, tenzij je gelooft dat machines zich over een tijd machinaal kunnen voortplanten. Voortplanting is dan weer wel een mechanisch proces, waarbij genetische concepten zich tevens voortplanten.
Doch het idee van zekere ópzet toeschrijven aan de natuur zelf zou betekenen dat natuurkrachten en evolutionaire processen niet blind zijn ontstaan en zich hebben ontwikkeld. Dan zou je aan natuurkrachten en aan atomen eigenschappen moeten toeschrijven waaruit blijkt dat deze kennis hebben, hoe slaat deze kennis zich overigens op?
Zou je dan niet beter, als je dit al wilt aannemen puur als theorie - want er is niet het geringste bewijs voor - die "kennis" mogen toeschrijven aan een zoveel beter concept, een aard van transcendent wezen of desnoods aan een programma van een groot, onnoemelijk intellect? (Heden nemen sommige fysici aan dat dit groot en onnoemelijk intellect ons en de wereld als het heelal heeft ontworpen binnen een virtuele verbeelding. Dit als alternatief voor 'God'.)
Noot: Of dit van belang is weet ik niet, maar wel geloof ik reeds lang dat blind toeval niet bestaat, zoals de Duitse professor in atoomfysiek Dürr het omschreef, als "Eine Ahnung". Dit kan nauwelijks mooier worden omschreven dan in de Duitse taal. Deze Ahnung die ligt vervat in alles gaf het alles richting. Maar enkel in de betekenis van een "zet", niet in de zin van een 'creationistische' betekenis.
W.U. Intelligent Naturalisme.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten