Vlees blijkt toch niet zo cruciaal geweest voor de ontwikkeling van de mens

"Vlees is cruciaal geweest voor de ontwikkeling van de mens, was de theorie. Maar dat blijkt niet te kloppen.

Homo erectus, de rechtoplopende, die zo’n 2 miljoen jaar geleden opdook in het oosten van Afrika, was een bijzonder mens. Hij zette beslissende stappen op weg naar de moderne mens, met de ontwikkeling van grotere hersenen, een groter lijf, een kleiner darmstelsel en smallere heupen.

Hoe kon Homo erectus dat doen? Door vlees te gaan eten. Dat was althans een gangbare theorie onder paleontologen. Vlees heeft de moderne mens gemaakt. Maar Amerikaanse onderzoekers hebben nog eens goed gekeken naar de bewijzen voor die theorie. En die zijn niet overtuigend, laten ze zien in vakblad PNAS.

Groeiend aantal sporen van vleesconsumptie

Het klopt dat er vanaf 2 miljoen jaar geleden een groeiend aantal sporen te vinden is van vleesconsumptie. In de opgravingen in Afrika zijn botten gevonden, die duidelijk door de mens zijn bewerkt, met stenen gereedschappen. De opgegraven bewijzen wekken de indruk dat de mens rond die tijd zijn dieet heeft aangepast en vlees op het menu heeft gezet. En omdat de mens van toen, Homo erectus, een opmerkelijke anatomische ontwikkeling doormaakte, is de relatie snel gelegd.

Maar het beeld, zeggen de Amerikaanse onderzoekers nu, wordt vertekend door de intensiteit van de opgravingen. Er zijn in Oost-Afrika archeologische vindplaatsen die tussen 1 en 2 miljoen jaar teruggaan, en die door wetenschappers tot op de bodem zijn uitgespit. Vindplaatsen ouder dan 2 miljoen jaar zijn er ook, maar die zijn vaak minder intensief onderzocht.

Geen plotse omschakeling

Als je het aantal geconsumeerde dierresten afzet tegen die intensiteit van de opgravingen, dan blijft er van die carnivore revolutie niets over. Zeker, de mens is dieren gaan slachten en vlees gaan eten. Maar dat is een geleidelijke vernieuwing van het menu geweest, en geen plotse omschakeling die de anatomische vlucht van Homo erectus kan verklaren.

Het is in ieder geval niet de énige verklaring, zeggen de onderzoekers. Er zijn in de wetenschap eerder al andere factoren geopperd die Homo erectus op het pad hebben gezet naar de moderne mens. Bijvoorbeeld de evolutie van de familieverhoudingen, waarin grootmoeder, die zich niet meer voortplant, de familie van eten gaat voorzien. Of het gebruik van vuur, waarmee voedzamere maaltijden bereid konden worden.

Voor die factoren zijn er ook nog onvoldoende bewijzen, zeggen de onderzoekers. Maar het idee dat vlees de moderne mens heeft gemaakt moet van tafel...."

Volledige tekst, tevens:
Bron: Trouw.