Krishnamurti sprak me op jonge leeftijd al meteen aan, met sprekende boektitels, doorgaans van opgenomen gesprekken. Wie hem in levende lijve ziet raakt door hem gefascineerd, dit kan momenteel door de veelheid aan opgenomen gesprekken op You Tube. Hij blijft een van de meest originele mensen ter wereld, zijn bewoordingen zijn niet overgenomen, maar ontstaan uit zijn eigen geest.
In dit filmpje praat een welgeleerde Boeddhistisch man met hem, Krishnamurti raakt echter niet onder de indruk van zijn bewondering door zijn vergelijkingen met Boeddha's leringen. En stapt daar meteen van weg. Zijn originaliteit is dusdanig dat men hem vaak niet kan volgen naar zijn eigenlijk punt.
Het Boeddhisme is eigenlijk van alle religieuze overtuigingen het minst gekoppeld aan geloof in een god of goden, en komt na aan de realiteit. Vandaar deze Boeddhist de eenheid zag tussen Krishnamurti en Boeddha. Maar hij gaat zoveel verder.
De wezenlijke vraag die waarschijnlijk veel mensen weleens bezig houdt, heeft er wel een transformatie plaatsgevonden in deze wereld? Krishnamurti maakt geen onderscheid tussen de 'persoon' en de wereld, alle mensen dragen dezelfde kenmerken in zich, conditioneringen en verlangens naar geluk of gevoelens van angst en lijden. Daarom praat hij altijd in termen van het 'geheel'.
Opvallend zijn er al wat filosofen geweest die allerlei vergelijkingen maken, zoals bv. Steven Pinker die in zijn boek, The Better angels of our nature beschrijft dat mensen 'betere mensen' zijn geworden. Heb je daarvoor twee gruwelijke wereldoorlogen nodig gehad, en een lange weg naar afscheid van slavernij (al de mensen zijn toch nog steeds de slaven van hun talloze werkbazen) en middeleeuwse barbaarsheid? Krishnamurti heeft het met name over deze tweedeling, je moet dus eerst een onnoemelijke agressie gebruiken, om 'daarna' te komen tot een minder agressieve mensensoort? En is dat waar? Hij komt dan tot een bepaalde zinsnede in dit anderhalf uur durend gesprek: Je kunt niet een voet links hebben en een ander voet rechts, je moet met beide op één plek staan. Ofwel je kunt niet agressief en gewelddadig zijn en tegelijk non-agressief en gewelddadig.
Een van beide is wat Krishnamurti noemt een 'faxt' - een feit - Hij vraagt telkenmale, en onvermoeibaar naar hetzelfde, kunnen mensen blijven bij het feit, het feit is dat wat feitelijk is. Maar zonder het feit te beoordelen/veroordelen, of meteen actie te ondernemen. Actie ondernemen tegen het feit is wat mensen aldoor doen. Wellicht omdat ze het plaatsen onder afkeurenswaardig gedrag.
Om dat bij te staan, staan er wel talloze filosofen en therapeuten en goeroes en leraren klaar, je vertoont agressief gedrag of je vertoont jaloers afgunstig gedrag of je bent hebberig, of je voelt angst, het is deel van conditionering om menselijk gedrag te plaatsen in wel of niet goedgekeurd gedrag. Wat is het echter dat mensen niet bij dat kunnen blijven wat 'feit' is?
Die vraag komt telkens terug bij K. Wellicht vinden we bepaalt gedrag fout of verkeerd, en menen meteen dat actie daartegen ondernemen van belang is. Mensen verlangen alle naar geluk en overal staan bewegingen klaar die je daarmee willen opvangen. Je bent het ene maar zoekt naar het andere. Dat wil zeggen dat je continue aan het vluchten bent. De mens is als het ware constant op de vlucht, in zeker zin voor zichzelf.
Daarentegen vraagt Krishnamurti indringend of je bij iets kunt zijn en blijven zonder al dat andere: Er is alleen het feit, de rest bestaat uit veelal illusionaire vluchtwegen, om daarvan wég te geraken.
Dat noemt hij de tijdlijn van verleden heden en toekomst. De mens is niet alleen evolutionair/biologisch in een voorwaartse spiraal gekomen -van voorouderlijke aapachtige naar mens- naar heeft dat psychologisch overgedragen, als kind leer je al dat alles wat je wilt gaan worden, in een steeds verder proces, en als je bepaalde leringen klaar hebt, ben je de weg gegaan en ben je daar waar je wilt zijn. Dat wat is -zoals Krishnamurti de taal gebruikt- wil men aldoor ombuigen, veranderen, verbeteren. Krishnamurti gaat daar niet in mee, en komt meteen terug bij de essentie: je bent dat wat je bent, kun je dat waarnemen zonder enige vertekening?
Zoals je bv. ook een boom waarneemt zonder enige vertekening, of naar een landschap kijkt. Blijkbaar is dat de 'hele weg die men dus moet gaan'. (Geen weg(?) :
Geen opmerkingen:
Een reactie posten